Japanse Textiel Kunst

Opdrachtgever

zelf geïnitieerd

Jaar

2016 – heden

Project Details

Materiaalonderzoek & Textielontwerp

Projectomvang

cultureel erfgoed verkennen

Dit project komt voort uit mijn fascinatie voor de Japanse cultuur en ambachten. Het project behandelt het proces van verven met natuurlijke indigo, verschillende Shibori verftechnieken, verven en weven met Kasuri-garen en het maken van patronen door Sashiko-steken toe te passen.

Technieken als Shibori en Sashiko stammen uit de Japanse Edo-periode (1603-1868). Het was een duurzame en zelfvoorzienende samenleving, gebaseerd op de principes van volledig gebruik van eindige hulpbronnen.

Door te experimenteren met verschillende vouw- en klemmethodes (Itajime) en stikmethodes (Nui) heb ik verschillende patronen gemaakt. Ik heb een verfbad gemaakt van natuurlijk indigo, door fructose, calciumhydroxide en water te mengen. Het verfbad is volledig biologisch afbreekbaar en herbruikbaar. Je kunt het ook jarenlang bewaren.

Japanese Shibori silk indigo dyeing by Kukka

Japanese Shibori wool indigo dyeing by Kukka

Shibori is een verzamelnaam voor talloze Japanse dessin- en verfmethoden waarbij gebruik wordt gemaakt van klemmen, vouwen, stikken en binden. Deze methoden voorkomen dat delen van de stof blauw kleuren, waardoor patronen ontstaan die moeilijk na te maken zijn. Strak geknoopte stoffen resulteren in sterke en strakke lijnen en los geknoopte stoffen in vloeiende lijnen.

Sashiko (letterlijk “kleine steekjes”) is een vorm van decoratief verstevigend stikwerk of functioneel borduurwerk. De witte katoenen steken ter grootte van rijstkorrels op de traditionele indigoblauwe stof geven Sashiko zijn kenmerkende uiterlijk. Het hennepbladpatroon (Asa no Ha) stond bekend om zijn snelle groei en sterkte. Men geloofde dat het de drager geluk bracht.

Kasuri (ikat-techniek) is stof die geweven is met vezels die speciaal geverfd zijn om patronen en afbeeldingen in de stof te creëren. De aard van ikat is dat het ontwerp er wazig uitziet, vandaar de naam kasuri, die is afgeleid van het werkwoord kasuru (iets wazig of krasachtig schrijven). Kasuri kan ikat zijn van zowel de inslag als de ketting. De draden kunnen effen of oneffen geverfd zijn en de inslagdraad wordt onfeffen geverfd (resist-dye) in een specifiek patroon dat met indigo wordt geverfd om een patroon te vormen wanneer de stof wordt geweven.

Japanse textielreis

Yamanashi prefectuur verkennen

In 2018 bezocht ik Japan voor het eerst na jaren van verlangen. In maart 2020 ging ik voor de tweede keer terug en reisde ik naar de prefectuur Yamanashi, de thuisbasis van Mount Fuji en een belangrijke textielregio met een meer dan 400 jaar oud textielerfgoed.

Tetsuya Igarashi, een senior onderzoeker van het Yamanashi Industrial Technology Center, was zo vriendelijk om ons rond te leiden langs verschillende textielfabrieken en ontwerpers. Je kunt het volledige reisverslag lezen op het blog.

Kurume Kasuri

een reeks webinars

Samen met het Nederlands Centrum voor Cultuur en Ontwikkeling (CCD-NL) en de Japanse wever Shimogawa Orimono uit Kurume organiseerden we de 2021 webinar serie Yesterday, Today, & Tomorrow’s Kasuri waarin elke aflevering je verder meeneemt in de wereld van deze traditionele Japanse textielkunst.

Deel 1 van de serie, The Historical Journey of Japanese Kasuri richt zich op de oorsprong van Kasuri en de geografische kenmerken van het textiel, en belicht de culturele verbindingen tussen Nederland en Japan die via Kasuri tot stand zijn gekomen.

Het 2e webinar, Maintaining Tradition in a Transitory World illustreert de buitenlandse banden die Kasuri en andere textielpraktijken behouden. Het belangrijkste is dat het benadrukt hoe Japanse en Nederlandse ambachtslieden kunnen samenwerken.

In het laatste webinar, Sharing Kasuri’s Tomorrow wordt de toekomst van Kasuri besproken. Dit gevarieerde webinar laat zien hoe de culturele banden en het begrip tussen Nederland en Japan kunnen helpen bij het behoud van Kasuri.

Project

Textiel Ontwerp
Laura Luchtman, Kukka

Indigo verf recept
TextielFabrique

Samenwerkende partners
Carolien van Tilburg, Ambassade van Nederland, Tokio
Bas Valckx, Ambassade van Nederland, Tokio
Kaori Ieyasu, Trend Union
Tetsuya Igarashi, Yamanashi Industrial Technology Center
Center for Culture and Development (CCD-NL)
Shimogawa Orimono

Wil je met ons samenwerken?

Neem contact met ons op